Święta Wielkanocne i związane z nimi tradycje bardzo głęboko zakorzeniły się w naszej kulturze. Rozważanie męki i śmierci Jezusa Chrystusa przez lata uzupełniane było przez liczne obrzędy i tradycje. Ile z nich pozostało do dziś? Mszą wieczerzy Pańskiej, sprawowaną w wieczór Wielkiego Czwartku, rozpoczyna Kościół Paschalne Triduum. Podczas tej Mszy Świętej odbywało się zgodnie z tradycją obmycie nóg wybranym mężczyznom, co oznaczało służbę i miłość Chrystusa, który przyszedł nie po to, aby Mu służono, lecz aby służyć. Po zakończeniu Mszy Świętej przenoszono Najświętszy Sakrament do ciemnicy.
W okresie Tridum Paschalnego szczególnie uroczyście i z wielką powagą obchodzono Wielki Piątek, dzień śmierci Chrystusa. Towarzyszyło mu szereg zwyczajów. Już o świcie przed wschodem słońca ludzie udawali się nad rzeki i potoki,
w których odprawiali obrzędowe kąpiele. Mimo
chłodu należało obmyć całe ciało, przeżegnawszy się uprzednio ręką zanurzoną w wodzie. Kąpiel ta miała oczyszczać z chorób i chroniła od nich w przyszłości a także miała zapewnić ładną cerę.
Wielki Piątek był również dniem ścisłego postu, jedzono tylko raz dziennie, przeważnie pieczone ziemniaki albo kwasówkę z kiszonej kapusty. Tłumnie odwiedzano kościoły i adorowano Pana Jezusa w grobie. Powstrzymywano się w tym dniu od ciężkich prac polowych.
W Wielką Sobotę święcono ogień, wodę i pokarm. Święcona woda chroniła przed nieszczęściami, kropiono nią pola, pastucha i bydło przy pierwszym wyjściu na pastwisko, wlewano ją do studni, by woda była dobra i świeża, kropiono nią ziarno siewne, drzewa w sadach, konie i pług przy wyjeździe do pierwszej orki. Poświęcone węgielki stosowano przy różnego rodzaju zabiegach leczniczych i magicznych jako ochronę przed chorobami i urokami. Każdy starał się zdobyć trochę węgielków dla siebie, dlatego często dochodziło do bójek przy ognisku. Ludzie, którym nie udało się ich zdobyć, odchodzili często z płaczem. Również ze święceniem pokarmów związany jest obrzęd, obchodzenia domu ze święconką. Obchodzono dom trzy razy zgodnie z kierunkiem wędrówki słońca.
W Niedziele Zmartwychwstania rano odbywała się rezurekcja. Procesja obchodziła trzy razy kościół dookoła. Po przyjściu z kościoła spożywano śniadanie, które rozpoczynał gospodarz składając życzenie domownikom i dzieląc się z nimi jajkiem. Wierzono, że jeżeli ktoś zabłądzi zimą
w czasie śnieżnej zamieci, a przypomniał sobie z kim się dzielił jajkiem, mógł prędko odnaleźć drogę.
W drugi dzień Świąt Wielkanocnych istniał, podobnie jak w czasach obecnych zwyczaj oblewania wodą. Oblewano dziewczęta wodą, wrzucano je do stawów i potoków. Dziewczęta nie tylko nie unikały tych kąpieli, ale wręcz były zadowolone, że mają wzięcie u kawalerów.
A jak wyglądają obchody Świąt Wielkanocnych dziś? Okazuje się, że większość obrzędów i tradycji pielęgnowanych przez kolejne pokolenia mieszkańców naszej miejscowości, przetrwało do dziś i tak jak przed laty nadają Świętom Wielkanocnym wyjątkowy charakter.
W tym roku po raz pierwszy ciemnica, do której przeniesiono Najświętszy Sakrament w Wielki Czwartek, została umieszczona w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu w podziemiach Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy (patrz zdjęcia poniżej).
W Wielki Piątek mieszkańcy Domaradza jak co roku wyruszyli na drogę krzyżową prowadzącą do okolicznych krzyży. W poprzednich latach było to wzgórze Podpalanka i wzgórze nad Pańskim. Tym razem droga krzyżowa została odprawiona do krzyża znajdującego się nad piekarnią GS. Mimo padającego dość obficie deszczu w nabożeństwie wzięło udział wielu mieszkańców Domaradza.
W Wielką Sobotę tradycyjnie święciliśmy pokarmy - od wielu lat oprócz kościołów koszyki z pokarmem można poświęcić w wielu miejscach w Domardzu. W poniższych zdjęciach można zobaczyć niektóre z nich.
Wielką Niedzielę rozpoczęliśmy o 6 rano od rezurekcji z procesją wokół kościoła. A po niej mieszkańcy Domaradza mogli zasiąść przy stole do tradycyjnego śniadania.
Ciemnica w podziemiach kościoła
Ciemnica w podziemiach kościoła
Droga krzyżowa w strugach deszczu
Poświęcenie pokarmów - Domaradz-Góra
Poświęcenie pokarmów - Podhyb
Poświęcenie pokarmów - Podhyb
Poświęcenie pokarmów - Rynki
Tradycyjny stół wielkanocny |